1. Principes

 1.1 3xR:

• Zo weinig mogelijk afval maken (reduce).
• Zo veel mogelijk hergebruik (re-use).
• Zo veel mogelijk (laten) recyclen.

1.2 Afval scheiden bij de bron:

• Natuurlijk afval: composteren en etensresten aan dieren geven.
• Herbruikbaar afval: benutten.
• Recyclebaar afval: sorteren, verkopen (zie 2.4).
• Restafval: inleveren / wordt opgehaald: naar stortplaats Saparua of Toisapu; op termijn: verbrandingsoven waarschijnlijk op Ambon.

1.3 Win-win:

• Bescherming leefomgeving is het doel.
• Zo veel mogelijk wordt gebruik gemaakt van het principe: afval is grondstof.
• Dus kan het wat opleveren voor de bevolking.
• In het gebied Lease is vervoer relatief kostbaar; daardoor zal het zakelijk rendement laag zijn; subsidiering door overheid noodzakelijk?

2.  Organisatie afvalverwijdering

2.1 Verantwoordelijkheid en bedrijfsvoering:

• De overheden zijn verantwoordelijk voor het afvalbeleid.
• Overheden maken afspraken met bedrijven: ophalen, vervoer, verwerking.
• Kosten uit opbrengst + bijdrage van overheid en huishoudens.

2.2 Taak burgers

• Burgers moeten regels van gescheiden inzameling opvolgen.
• Burgers moeten elkaar aansporen geen afval meer zomaar weg te gooien.
• Burgers moeten vrijwillig meewerken en bijdragen aan schoonmaakacties.
• Instanties zoals scholen, kerken, verenigingen hebben een belangrijke taak in voorlichting en educatie.

2.3 Dorpen in relatie tot heel Lease (micro – macro)

• Streven is: organisatie van afvalverwijdering voor heel lease.
• Er zullen dan regels komen waaraan de dorpen zich moeten houden.
• Tot het zover is kunnen per dorp initiatieven ontstaan en uitgevoerd worden (en gestimuleerd vanuit NL).
• Ook wanneer er een centrale regeling zal zijn, zullen per dorp acties en initiatieven worden voortgezet.

2.4 Recycling

Streven is: zo veel mogelijk soorten afval worden gerecycled. Hier zit ontwikkeling in (zie bijv. recycling mobieltjes in Afrika).

• Beginnen bij materialen die al mogelijk zijn.
• Eventueel Bank sampah organiseren; m.m.v. echte Bank? Of per dorp?
• Deal sluiten met opkopers (besi tua man?).
• Plastic naar Ambon: Toisapu (publieke sector), Ondernemers, Green Moluccas?

2.5 Restafval

• De vraag is: wanneer er een verbrandingsoven met o.a. energieopwekking in Maluku zal komen. In Europa worden al oude stortplaatsen leeg gegraven en verwerkt tot verschillende producten.
• Voorlopig zijn stortplaatsen (landfills) nodig.
• De vraag is: restafval centraal naar Toisapu of een stortplaats per eiland?